دعاهای امام علیامام علی (علیه‌السّلام) به مناسبت های مختلف دست به دعا بر می داشتند. در این مجال به برخی از دعاهای امیرالمومنین (علیه‌السّلام) می پردازیم. فهرست مندرجات۲ - نیایش حضرت علی (علیه‌السّلام) ۳ - پناه به خدا ۴ - نهی از ناسزاگویی ۵ - رضا و توفیق خداوندی ۶ - درددل امیرالمؤمنین (علیه‌السّلام) با خدا ۷ - طلب بخشش ۸ - راهنمایی‌خواستن‌علی(علیه‌السّلام) ازخدا ۹ - نیایش علی (علیه‌السّلام) ۱۰ - مانوس‌ترین انس گیرندگان ۱۱ - حمد و سپاس خدا را سزاست! ۱۲ - پانویس ۱۳ - منبع ۱ - پناه بر خدا از انحرافاللَّهُمْ إِنَّا نَعُوذُ بِکَ أَنْ نَذْهَبَ عَنْ قَوْلِکَ، أَوْ نُفْتَتَنَ عَنْ دِینِکَ. بارخدایا! به تو پناه می‌بریم که از گفتارت روی گردانیم، یا از دینت منحرف شویم. ۲ - نیایش حضرت علی (علیه‌السّلام)اللَّهُمَّ إِنَّی أَعُوذُ بِکَ أَنْ أَفْتَقِرَ فِی غِنَاکَ، أَوْ أَضِلَّ فِی هُدَاکَ، أَوْ أُضَامَ فِی سُلْطَانِکَ، أَوْ أُضْطَهَدَ وَالاَْمْرُ لَکَ! بارخدایا! به تو پناه می‌برم از این که با وجود توانگری تو، من تهیدست باشم، یا با وجود هدایتگری، در گمراهی به سر برم، یا با آن که قدرت و پادشاهی از آن توست، به من ستم شود، یا با آن که زمام اختیار امور در دست توست، من مقهور و خوار گردم. ۳ - پناه به خداوقال (علیه‌السلام): اللَّهُمَّ إِنِّی أَعُوذُ بِکَ أَنْ تَحْسُنَ فِی لاَمِعَةِ الْعُیُونِ عَلاَنِیَتِی، وَتَقْبُحَ فِیَما أُبْطِنُ لَکَ سَرِیرَتیِ، مُحَافِظاً عَلَی رِیَاءِ النَّاسِ مِنْ نَفْسِی بِجَمِیعِ مَا أَنْتَ مُطَّلِعٌ عَلَیْهِ مِنِّی، فَأُبْدِیَ لِلنَّاسِ حُسْنَ ظَاهِرِی، وَأُفْضِیَ إِلَیْکَ بِسُوءِ عَمَلِی، تَقَرُّباً إلَی عِبَادِکَ، وَتَبَاعُداً مِنْ مَرْضَاتِکَ. خداوندا! به تو پناه می‌برم از این که ظاهرم را در چشم‌های مردم نیکو جلوه دهی و باطنم را در پیشگاهت زشت سازی، و به وسیله اعمالی که تو از آنها خوب آگاهی داری، خوش بینی و احترامات مردم را برای خود محافظت کنم و ظاهر خوبم را برای مردم آشکار نموده و اعمال بدم را فقط تو بدانی، تا به بندگانت نزدیک و از رضای تو دور گردم. ۴ - نهی از ناسزاگوییلما سمع قوماً من اصحابه یسبّون أهل الشام: إِنِّی أَکْرَهُ لَکُمْ أَنْ تَکُونُوا سَبَّابِینَ، وَلکِنَّکُمْ لَوْ وَصَفْتُمْ أَعْمَالَهُمْ، وَذَکَرْتُمْ حَالَهُمْ، کَانَ أَصْوَبَ فِی الْقَوْلِ، وَأَبْلَغَ فِی الْعُذْرِ، وَقُلْتُمْ مَکَانَ سَبِّکُمْ إِیَّاهُمْ:اللَّهُمَّ احْقِنْ دِمَاءَنَا وَدِمَاءَهُمْ. شنید که گروهی از یارانش به شامیان ناسزا می‌گویند، فرمود: من خوش ندارم که شما ناسزاگو باشید، بلکه اعمال او رفتار و موقعیت [۵] آنها را خاطرنشان کنید، مؤثر و در بیان و جهت رساتر و قانع کننده تر باشد. به جای ناسزاگفتن به آنها بگویید: خدایا! خون‌های ما و آنان را حفظ کن!. ۵ - رضا و توفیق خداوندیفی ختام کتابه الی قثم بن العباس: وَفَّقَنَا اللهُ وَإِیَّاکُمْ لَِمحَابِّهِ. در پایان نامه خود به قثم بن عباس: خداوند ما و شما را به آنچه مورد رضای اوست توفیق دهاد. ۶ - درددل امیرالمؤمنین (علیه‌السّلام) با خدااللَّهُمَّ إِنَّا نَشْکُوا إِلَیکَ غَیْبَةَ نَبِیِّنَا، وَکَثْرَةَ عَدُوِّنَا، وَتَشَتُّتَ أَهْوَائِنَا. خداوندا! به تو از غیبت پیامبرمان و فراوانی دشمنان و پراکندگی خواسته هایمان شکایت می‌کنیم. ۷ - طلب بخششاللَّهُمَّ اغْفِرْ لِی مَا تَقَرَّبْتُ بِهِ إِلَیْکَ بِلِسَانی، ثُمَّ خَالَفَهُ قَلْبِی. بارالها! بر من ببخشا آن چه را که به وسیله زبانم بر تو تقرب جستم، سپس [قلب [|قلبم]] یا کاری که بر زبانم کرده بود مخالفت نمود. ۸ - راهنمایی‌خواستن‌علی(علیه‌السّلام) ازخدااللَّهُمَّ إِنْ فَهِهْتُ عَنْ مسْأَلَتِی، أَوْ عَمِیتُ عَنْ طِلْبَتِی، فَدُلَّنِی عَلَی مَصَالِحِی، وَخُذْ بِقَلْبِی إِلَی مَرَاشِدِی، فَلَیْسَ ذَاکَ بِنُکْر مِنْ هِدَایَاتِکَ، وَلاَ بِبِدْع مِنْ کِفَایَاتِکَ. خداوندا! اگر از سؤال کردن خود ناتوان باشم یا راه پرسیدن را ندانم، مرا به مصالح خویشتنم راهنمایی و دلم را به سوی موارد رشدم بگردان، این الطاف از هدایت‌های تو ناشناخته نیست و از کفایت‌هایی که برای مخلوقات می‌نمایی شگفت انگیز نمی‌باشد. ۹ - نیایش علی (علیه‌السّلام)أَصْبَحْتُ عَبْداً مَمْلُوکاً ظَالِماً لِنَفْسِی، لَکَ الْحُجَّةُ عَلَیَّ وَلاَ حُجَّةَ لِی، لاَ أَسْتَطِیعُ أَنْ آخُذَ إِلاَّ مَا أَعْطَیْتَنِی، وَلاَ أَتَّقِیَ إِلاَّ مَا وَقَیْتَنِی. آن حضرت (علیه‌السّلام) به طور فراوان نیایش با خدای می‌نمود: شب را به بامداد رساندم در حالی که بنده‌ای ستمکار به خویشتنم. پروردگارا! من حجتی بر تو ندارم و من نمی‌توانم چیزی جز آنچه که تو به من عطا کرده‌ای بگیرم و نمی‌توانم خود را نگهداری و صیانت کنم جز آنچه تو مرا صیانت کنی. ۱۰ - مانوس‌ترین انس گیرندگاناللَّهُمَّ إِنَّکَ آنَسُ الاْنِسِینَ لاَِوْلِیَائِکَ، وَأَحْضَرُهُمْ بِالْکِفایَةِ لِلْمُتَوَکِّلِینَ عَلَیْکَ، تُشَاهِدُهُمْ فِی سَرَائِرِهِمْ، وَتَطَّلِعُ عَلَیْهِمْ فِی ضَمائِرِهِمْ، وَتَعْلَمُ مَبْلَغَ بَصَائِرِهِمْ، فَأَسْرَارُهُمْ لَکَ مَکْشُوفَةٌ، وَقُلُوبُهُمْ إِلَیْکَ مَلْهُوفَةٌ، إِنْ أَوْحَشَتْهُمُ الْغُرْبَةُ آنَسَهُمْ ذِکْرُکَ، وَإِنْ صُبَّتْ عَلَیْهِمُ الْمَصَائِبُ لَجأُوا إِلَی الاِْسْتِجَارَةِ بِکَ، عِلْماً بَأَنَّ أَزِمَّةَ الاُْمُورِ بِیدِکَ، وَمَصَادِرَهَا عَنْ قَضَائِکَ. بارالها! تویی مانوس‌ترین انس گیرندگان بر دوستانت و حاضرترین آنان برای کفایت به کسانی که توکل بر تو می‌نمایند، آنان را در درونشان شاهد هستی و بر آنان در وجدان‌های باطنیشان مطلع هستی و تویی که به مقدار بینایی‌های آنان دانایی. پس رازهای نهانی آنان برای تو آشکار و دل هایشان رابه سوی تو شیفته و بی قرار است. اگر غربت آنان را به وحشت بیاندازد، ذکر تو انیسشان گردد و اگر مصیبت‌های روزگار بر سرشان تاختن آورد، پناهندگی به تو جویند؛ زیرا می‌دانند که زمام همه امور به دست تو است و صدور آنها از مقام قضای تو. ۱۱ - حمد و سپاس خدا را سزاست!الْحَمْدُ لله الْمَعْرُوفِ مِنْ غَیْرِ رُؤْیَة، وَالْخَالِقِ مِنْ غَیْرِ مَنْصَبَة، خَلَقَ الْخَلاَئِقَ بِقُدْرَتِهِ، وَاسْتَعْبَدَ الاَْرْبَابَ بِعِزَّتِهِ، وَسَادَ الْعُظَمَاءَ بِجُودِهِ. حمد و سپاس خدا را که بی آن که دیده شود، شناخته شده و بدون رنج و زحمت آفریننده است، موجودات را به قدرت خویش بیافرید و خداوندگاران را با عزت و اقتدار خویش به بندگی گرفت و با جود و بخشندگی خود بر بزرگان سروری یافت. ۱۲ - پانویس۱۳ - منبعسایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «دعاهای امام علی» |